Curriculum Vitae

Ewa Skwara (ur. 1962) jest pracownikiem naukowym (profesor) w Instytucie Filologii Klasycznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Jej zainteresowania badawcze dotyczą komedii rzymskiej i teatru rzymskiego. Jest autorem monografii poświęconych komedii rzymskiej (2001) i Terencjuszowi (2016), tłumaczem sztuk Plauta, opatrzonych wstępem i komentarzem (2002, 2003, 2004, 2017) oraz Terencjusza (2005, 2006). Za pracę translatorską otrzymała nagrodę czasopisma „Literatura na świecie” za najlepszy przekład poezji (2004). Wydała pierwsze pełne poetyckie tłumaczenie „Ars amatoria” Owidiusza (2008, 2016), a także pierwszy polski przekład komedii humanistycznej „Chrysis” Piccolominiego (2017).

Za monografię poświęconą Terencjuszowi („Komedia według Terencjusza”, 2016) otrzymała nagrodę im. Aleksandra Brücknera przyznaną przez Polską Akademię Nauk (2017).

Zajmuje się również teorią przekładu oraz recepcją antyku w literaturze i filmie.

Stopnie i tytuły

1986

Magister (UAM, Poznań)

1994

Doktor (UAM, Poznań)

2002

Doktor habilitowany (UAM, Poznań)

2018

Profesor

Stanowisko akademickie

2018

Profesor

Funkcje administracyjne

1998 – 2001

Przewodnicząca Poznańskiego Koła Polskiego Towarzystwa Filologicznego

1999 – 2005

Z-ca dyrektora Instytutu Filologii Klasycznej UAM, Poznań

2005 – 2012

Prodziekan Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej, UAM, Poznań

Nagrody i wyróżnienia

1998

Stypendium Fundacji Herzog August Bibliothek (Wolfenbüttel, Niemcy)

1998, 2001, 2006

Grant naukowy Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (Warszawa, Polska)

1999

Stypendium Institut für Klassische Altertumskunde (Kiel, Niemcy)

2000, 2004, 2007, 2012

Stypendium Fundacji Lanckorońskich de Brzezie (Londyn, Wielka Brytania)

2000, 2009

Stypendium Institut für Klassische Philologie, Mittel- und Neulatein (Wiedeń, Austria)

2003, 2015

Grant naukowy Fundacji na Rzecz Nauki (Warszawa, Polska)

2004

Nagroda literacka za najlepszy przekład poezji przyznana przez czasopismo „Literatura na Świecie” za przekład komedii Plauta.

2017

Nagroda im. Aleksandra Brücknera przyznana przez Polską Akademię Nauk za monografię poświęconą Terencjuszowi (Komedia według Terencjusza, 2016)

Członkostwo w towarzystwach naukowych

Od 1986

Polskie Towarzystwo Filologiczne

Od 2010

Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk

Od 2011

Komitet Nauk o Kulturze Antycznej / Polska Akademia Nauk

Książki

• Plaut, Komedie, t. IV (Wesele Bazylii, Skrzyneczka), Wstęp, przekład i komentarz Ewy Skwary, Plautus. Casina, Cistellaria, Introduction, Translation & Notes by Ewa Skwara, Instytut Studiów Klasycznych i Śródziemnomorskich UWr, Wrocław, 2017, ss. 213 [ISBN 978-83-946287-3-4]
• Eneasz Sylwiusz Piccolomini, Chrysis, przełożyła i opracowała Ewa Skwara, with Translation and Introduction by Ewa Skwara, Warszawa 2017, ss.177 [978-83-235-3141-8]
• Komedia według Terencjusza, Comedy according to Terence, Monografia FNP, Warszawa-Toruń 2016, ss. 556 [ISBN 978-83-941666-4-9]
• Owidiusz, Sztuka kochania, przełożyła, wstępem i przypisami opatrzyła Ewa Skwara, Ovid, The Art of Love, Translation, Introduction and Commentary by Ewa Skwara, ISKŚiO UWr., Wrocław 2016, s. 239 [9788394089344]
• Mariaż antyku i filmu, The Union of Antiquity and Film, Xenia Posnaniensia, series tertia, Poznań 2015, s. 40 [ISBN 978-83-60251-98-0]
• Zabawne zdarzenie w drodze na forum, A Funny Thing Happened on the Way to the Forum, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2009, pp. 99
• Owidiusz, Sztuka kochania, Wstęp, przekład i komentarz Ewy Skwary, Ovid. The Art of Love, Introduction, Translation & Notes by Ewa Skwara, "Prószyński i S-ka", Warszawa 2008, pp. 251
• Terencjusz, t. II (Pasożyt Formion, Teściowa, Bracia), Wstęp, przekład i komentarz Ewy Skwary, Terence. Phormio, the Parasite, The Mother in Law, The Brothers, Translation & Notes by Ewa Skwara, "Prószyński i S-ka", Warszawa 2006, pp. 382
• Terencjusz, t. I (Dziewczyna z Andros, Za karę, Eunuch), Wstęp, przekład i komentarz Ewy Skwary, Terence. The Girl from Andros, The Self-Tormentor, The Eunuch, Introduction, Translation & Notes by Ewa Skwara, "Prószyński i S-ka", Warszawa 2005, pp. 425
• Plaut, t. III (Dwie Bakchidy, Jeńcy), Wstęp, przekład i komentarz Ewy Skwary, Plautus. The Two Bacchides, The Captives, Introduction, Translation & Notes by Ewa Skwara, "Prószyński i S-ka", Warszawa 2004, pp. 276
• Plaut, t. II (Osły, Misa pełna złota), Wstęp, przekład i komentarz Ewy Skwary, Plautus. The Donkeys, The Bowl of Gold, Introduction, Translation & Notes by Ewa Skwara, "Prószyński i S-ka", Warszawa 2003, pp. 218
• Plaut, t. I (Żołnierz samochwał. Amfitrion), Wstęp, przekład i komentarz Ewy Skwary, Plautus. The Soldier Braggart, Amphitryon, Introduction, Translation & Notes by Ewa Skwara, "Prószyński i S-ka", Warszawa 2002, pp. 280
• Historia komedii rzymskiej, The History of Roman Comedy, Prószyński i S-ka, Warszawa 2001, pp. 269
• Plaut. Żołnierz samochwał, Wstęp, przekład i komentarz Ewy Skwary, Plautus. The Soldier Braggart, Introduction, Translation & Notes by Ewa Skwara, Poznań 1998, pp. 126
• Plaut i Terencjusz w polskiej komedii oświeceniowe, Plautus and Terence in the Polish Comedy of Enlightenment, Poznań 1996, pp.100

Artykuły

• Rhetoric in the Service of Roman Comedy. Some Remarks on Jokes and Puns, w: Percursos retóricos - entre Antigos e Contemporâneos, ed. COELHO, Maria Cecília de M. N.; LIMA, Maria Helcira R., Campinas: Pontes Editora, 2023, s. 155-176. ISBN 9786556377926
• Ekwiwalencja funkcjonalna, czyli o przekładzie Plautyńskiej parabazy Functional Equivalence, i.e. The Translation of Plautus’ Parabasis (Curc. 462-486), „Symbolae Philologorum Posnaniensium” XXXIII/1, 2023, ss.359–367. ISSN 0302–7384, ISSN (Online) 2720-2305 DOI: 10.14746/sppgl.2023.XXXIII.1.25
• Gwałt na scenie (przypadek Terencjusza), Rape on Stage (the Case of Terentius), Przekładaniec” nr 46/2023, s. 104–123, ONLINE www.ejournals.eu/Przekladaniec, doi:10.4467/16891864PC.23.007.17971
• Przekłady: Plaut, Amfitrion 1-64; 91-145; Plaut, Żołnierz Samochwał 1-24; 56-79; Plaut Misa pełna złota 931-958; Owidiusz Sztuka kochania I 1-66; II 97-144; II 145-222; II 223-286; III 1-58; III 59-128, s. 240-244, 248-252, 455-471, w: Breviarium kanonu kultury. Literatura Europy Łacińskiej. Translations into Polish: Plautus, Amphitryon 1-64; 91-145; Plautus, Miles Gloriosus 1-24; 56-79; Plautus, Aulularia 931-958; Ovid, The Art of Love I 1-66; II 97-144; II 145-222; II 223-286; III 1-58; III 59-128, p. 240-244, 248-252, 455-471, in: Breviary of the Canon of Culture. Literature of Latin Europe. Wybrał i opracował Paweł Milcarek, Ośrodek Rozwoju Edukacji w Warszawie, Wydawnictwo Dębogóra 2022. ISBN 9788366830677.
• Strategia bezpiecznego ataku, czyli o komediowym wizerunku Katona Starszego w Braciach Terencjusza, w: Nowe Światy. Sztuki performatywne jako polityczne przestrzenie konfliktu, dialogu i troski, "The Strategy of a Safe Attack: On the Comedic Image of Cato the Elder in the Brothers by Terence," in: New Worlds. Performative Arts as Political Spaces of Conflict, Dialogue, and Care, Redakcja naukowa Krzysztof Kurek, Magdalena Rewerenda, Agata Siwiak, Wydawnictwo Nauk Społecznych i Humanistycznych UAM, Poznań 2022, s. 45-60 [ISBN 978-83-66983-11-3]
• Owidiusz, Amory, przekład elegii I 1, 2, 3, 5 Ovid, Amores, translation of elegy I 1, 2, 3, 5, w: „Literatura na Świecie” 9-10/2022 [614-615], s. 49-53. [PL ISSN 0324 -8305 nr indeksu 364088]
• Tłumacz – uczony. Oblicza przekładów literatury antycznej w XXI wieku. Translator - Scholar. The faces of translations of ancient literature in the 21st century, „Symbolae Philologorum Posnaniensium” XXXI/1 2021, s. 235-248. [ISSN 0302-7384; eISSN 2720-2305] DOI: 10.14746/sppgl.2021.XXXI.1.17
• Costumes in Henryk Sienkiewicz’s “Quo vadis” and Their Literary and Painterly Sources, w: The Novel of Neronian Rome and its Multimedial Transformations, Edited by Monika Woźniak and Maria Wyke, Oxford 2020, ss. [ISBN 9780198867531] DOI: 10.1093/oso/9780198867531.003.004
• “Ariadna na Naksos” w malarstwie, w: Dwa millenia z Owidiuszem, pod red. Łukasza Bergera, Moniki Miazek-Męczńskiej, Marleny Puk, Ewy Skwary, Elżbiety Wesołowskiej, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2020, s. 335-358 [ISBN 978-83-232-3763-1]
• Ucieszne ‘Opowieści ucieszne’, “Meander” 75/2020, ss. 197-204 [DOI: 110.24425/meander.2020.135135]
• ‘Virgo’ w komedii rzymskiej, czyli kilka uwag o dziewictwie w społeczeństwie antycznym, w: Kultury dziewictwa, pod red. Agnieszki Gajewskiej i Macieja Michalskiego, Poznań 2020, s. 87-98 [ISBN 978-83-66355-34-7]
• Danae – historia pewnego obrazu (Ter. Eun. 584-590), “Studia Classica et Neolatina” XVII/2019, s. 61-72 [ISSN 1733-4012, ISBN 978-83-7865-928-0]
• Metatheatre in Terence, w: Drama y Dramaturgia en la Escena Romana. III Encuentro Internacional de Teatro Latino, ed. Rosario López Gregoris, Libros Pórtico, Zaragoza 2019 (España), ss. 109-122. [ISBN 978-84-7956-188-8]
• Heros jako figura komiczna. Wizerunek żołnierza w rzymskim teatrze komediowym, w: Heroica. Bohaterstwo w literaturze i kulturze europejskiej, pod red. Anny Gawareckiej, Włodzimierza Szturca, Elżbiety Wesołowskiej, Wydawnictwo Naukowe UAM, Seria Badania Interdyscyplinarne nr 52, Poznań 2019, ss. 209-221. [ISBN 9788323234968]
• Amare al modo dei Classici. Inspirazioni antiche per la rappresentazione dell’amore nel “Quo vadis” di Henryk Sienkiewicz, w: Quo vadis. La prima opera transmediale, a cura di Elisabetta Gagetti e monika Woźniak, Roma 2017, s. 29-40 [978-83-63305-41-3]
• Opera - Oratorio "Oedipus Rex" by Stravinsky and the Greek Original, Symbolae Philologorum Posnaniensium, tom XXVII, nr 3, ss. 7-12, DOI: 10.14746/sppgl.2017.XXVII.3.1, Adres internetowy, 2017.
• Teatr zbrodni – klasyczne instrumentarium teatralne na usługach kryminału, w: Tropem motywów. Literatura kryminalna, pod red. Anny Gemry, Kraków 2016, s. 203-213 [978-83-63464-10-3]
• Letteratura antica in Quo vadis, w: Quo vadis? Da caso letterario a fenomeno della cultura di massa. Ispirazioni – adattamenti – contesti. A cura di Monika Woźniak, Katarzyna Biernacka – Licznar, Roma 2016, s. 24-31. [ISBN 978-88-99290-16-0]
• In Theatro Cinematographico Latine Loquentes. Latin in Modern Film, in: Antiquity in Popular Literature and Culture, ed. Konrad Dominas, Elżbieta Wesołowska, Bogdan Trocha, Cambridge Scholars Publishing 2016, p. 243-259. [978-1-4438-9024-3]
• The Function of Food in Roman Comedy. The example of Terence, "Food & History" vol. 12, n° 3 (2014), s. 85-98.
• Tłumacz na tropie, czyli o ruchu scenicznym w "Phormio" (wersy 981-989) Terencjusza, "Przekładaniec" nr 31/2016, s. 55-74; doi: 10.4467/16891864PC.15.020.4949; Link
• Dokąd podążasz, antyku? Antyk w filmie "Quo vadis" Jerzego Kawalerowicza, w: Antyk w zwierciadle literatury i kultury popularnej, pod red. A.W. Mikołajczaka, K. Dominasa, R. Dymczyka, Poznań 2015, s. 149-157 [ISBN 978-83-7980-005-6]
• Czas na komediowej scenie (Ter. An., Ht., Ph.), "Wratislaviensium Studia Classica" IV (XXXV) 2015, s. 249-259. [ISSN 0239-6661]
• Między imitatio a aemulatio. Na marginesie prac nad Chrysis Piccolominiego, "Studia Classica et Neolatina" XI 2014, s. 43-55. [ISBN 978-83-7865-183-3]
• Hannibal ante oculos! A comic image of an enemy, w: Attitudes towards the past in Antiquity. Creating Identities. Proceedings of an International Conference held at Stockholm University, 15-17 May 2009 (Acta  Universitatis Stockholmiensis. Stockholm Studies in Classical Archaeology, 14), eds. B. Alroth & C. Scheffer, Stockholm 2014, s. 267-271. ISBN 978-91-87235-48-1 (printed version); 978-91-87235-47-4 (electronic version).
• Quo vadis on film (1912, 1925, 1951, 2001). The many faces of antiquity, Classica. Revista Brasileira de estudos classicos, v. 26 n. 2 (2013), s. 163-174 [ISSN 0103-4316, on line ISSN 2176-6436]. Link
• Eros with a Veneer: Translating Erotica in Ancient Comedy, Przekładaniec, Special Issue 2013, s. 47-55 [ISSN 1425-6851; e-ISSN 1689-1864].
• Laughter at Seriousness – Authority in Comedy, w: Authority in the Past and Present. Sources and Social Functions, Edited by Kazimierz Ilski and Krzysztof Marchlewicz, Poznań 2013, s. 121-134. [ISBN 978-83-63047-23-8]
• Erotyzm wagantów - przypadek przemocy miłosnej (Carmina Burana 72 & 84), w: Homo, qui sentit. Ból i przyjemność w średniowiecznej kulturze Wschodu i Zachodu, pod redakcją Jacka Banaszkiewicza i Kazimierza Ilskiego, Poznań 2013, s. 127-140 [ISBN 836304720-7].
• Papież i kurtyzany, czyli Piccolomini i jego Chrysis, w: Ko-mediana. Prace ofiarowane Profesor Dobrochnie Ratajczakowej, Biblioteka Literacka "Poznańskie Studia Polonistyczne", Poznań 2013, s. 231-242 [ISBN 978-83-61573-45-6; ISSN 1427-9118].
• Kłopotliwi mistrzowie, czyli o rymotwórcach tłumaczących literaturę antyczną, "Przekładaniec" nr 26/2012, s. 150–164. [ISSN 1425-6851].
• Między tekstem, kontekstem i hipertekstem (Ov. Am. I 5), "Meander" nr 64-67/2009-2012; s. 66-82.
• Fałszerstwa przekładu, w: "ϺОВНІ І КОЕНЦЕПТУАЛЪНІ КАРТИНИ СВІТУ" w serii Biblioteka Instytutu Filologii, tom 39, Kijów 2012, s. 283-289.
• Recenzja książki (ang.) opublikowana w Eos XCVII 2010 ISSN 0012-7825 - Alison Sharrock, Reading Roman Comedy. Poetics and Playfulness in Plautus and Terence, Cambridge: Cambridge University Press, 2009, 321pp., ISBN 978-0-521-76181-9, hb. £ 55, s. 128-132.
• Eros z patyną. Kilka przykładów z antycznej komedii w sprawie historii przekładu erotyki. "Przekładaniec" 1/2009 nr 21, Kraków 2010, s. 55-62.
• Spektakl zaklęty w tekście. Wizja antycznego przedstawienia "Captivi" Plauta, w: Obrzęd, teatr, ceremoniał w dawnych kulturach, Warszawa 2008, s. 243-260.
• Walory "Teściowej" (Hecyra Terencjusza), "Classica Wratislaviensia XXVIII/2008, s. 63-72.
• Muza na nierównych kołach" – czyli o przekładzie dystychu elegijnego w Ars amatoria Owidiusza, "Przekładaniec" 1-2/2007 nr 18-19, Kraków 2008, s. 55-70.
• Ekspozycja sztuki – sztuka ekspozycji. (Terencjusz An.  28 – 171), "Collectanea Classica Thorunensia" XV, Toruń 2007, s. 151-162.
• Komedia rzymska na wielkiej scenie XIX wieku. Plaut a opera buffa, Romantyczna antiquitas. Rzymskie inspiracje w teatrze i dramacie XIX wieku z uwzględnieniem mediacji calderonowskiej i szekspirowskiej, pod redakcją Elżbiety Wesołowskiej, Poznań 2007, s. 67-78.
• Piekielny Orfeusz. Offenbach i jego "Orphee aux enfers" wobec tradycji klasycznej, Romantyczna antiquitas. Rzymskie inspiracje w teatrze i dramacie XIX wieku z uwzględnieniem mediacji calderonowskiej i szekspirowskiej, pod redakcją Elżbiety Wesołowskiej, Poznań 2007, s. 137-153.
• Płeć w palliacie, w: Mistrz Władysław Strzelecki (1905-1967), Wrocław 2006, s. 43-56.
• Błędy młodości, czyli o nieobyczajnych postępkach młodzieńców w palliacie, w: Contra leges et bonos mores. Przestępstwa obyczajowe w starożytnej Grecji i Rzymie, pod redakcją Henryka Kowalskiego i Marka Kuryłowicza, Lublin 2005, s.308-316.
• Widz w teatrze Plauta. Charakterystyka rzymskiego odbiorcy na podstawie komedii "Bacchides", "Meander" LX 1/2005, s. 48-68.
• Rola piastunki w palliacie, w: Od Średniowiecza po Oświecenie, Studia Classica et Neolatina –VI/2004, s.151-160
• Czy starożytni mówili po angielsku? "Polonistyka" 2/2004, s. 55-59
• Cudzoziemiec na scenie, czyli o funkcji języka obcego w tekście dramatycznym (Plautus, Poenulus, w. 992-1029), w: Literatura i język, Biblioteka literacka "Poznańskich Studiów Polonistycznych" – tom 40, Poznań 2004, s. 69-77.
• Lupus in fabula, czyli o wilku w palliacie, w: Thaleia. Humor w antyku, "Classica Wratislaviensia" XXIV, Wrocław 2004, s. 166-172
• Skąd się biorą didaskalia w przekładach z dramatów antycznych? w: "Symbolae Philologorum Posnaniensium" XVI, 2004, s. 67-76.
• Tłumaczenie tłumaczenia, czyli o roli przypisów do przekładu (na przykładzie Braci Terencjusza), w: Sapere aude, Toruń 2004, s. 263-276.
• Vis comica tragicomica, czyli "Amfitrion" Franciszka Zabłockiego, w: Śmiech i łzy w kulturze staropolskiej, pod redakcją Adama Karpińskiego, Estery Lasocińskiej i Mirosławy Hanusiewicz, Studia Staropolskie Series Nova, t. VII (LXIII), Warszawa 2003, s. 121-129.
• Love in Plautus’ comedies, Eos LXXXIX 2002, 305-314
• Arcymęski tytuł, czyli o przekładzie tytułów dzieł antycznych, Meander Rok LVI 5-6/2001, s. 375-389
• Toga spod pallium. Koloryt rzymski u Plauta, Classica Wratislaviensia XXII 2001, s.99-107.
• Plautus in the Polish Jesuit comedies: the example of Franciszek Bohomolec (c.1750). Eos LXXXVIII 2001, s. 133-139
• Eloquent and Significant Silence in Plautus’ Comedies (abstract), w: The Language of Silence, t.I, Turku 2001, s. 159-161
• What does silence say? Functions of Silence in Plautus’ comedies, Eos LXXXVII 2000, s. 279-286
• Plautus’ Puns and Their Translation, w Studies in Ancient Literary Theory and Criticism, essays edited by Jerzy Styka, Classica Cracoviensia V , Kraków 2000, s. 183-192
• Wieś w komedii rzymskiej, w: Cognoscere causas. Człowiek a natura w cywilizacji starożytnej Grecji i Rzymu. Studia Classica et Neolatina III, Gdańsk 1998, s.99-107.
• Aby język giętki powiedział wszystko, co pomyślała głowa autora. Rozterki tłumacza Plauta, Meander 1/98, s.25-42.
• Teatr Marcjalisa, w: Epigram grecki i łaciński w kulturze Europy, Konferencja ogólnopolska, Poznań, 11-13 grudnia 1995, Poznań 1997, s.189-197.
• Muzyczny król Edyp. Opera I.Strawińskiego a grecki oryginał. w: Symbolae ... XI/1997, s.135-140.
• Plaut w polskich przekładach, Eos LXXXIV 1996, s.335-343.(wydane w 1998)
• Wariacje na temat Amfitriona. Plaut-Molier-Kleist-Giraudoux. Litteris vivere. Księga pamiątkowa ofiarowana p.prof. A.Wójcikowi. Poznań 1996, s.73-82.
• "Trzej bracia bliźnięta" W. Bogusławskiego a Plautyński pierwowzór. w: Vetustatis amore et studio. Księga pamiątkowa ofiarowana p. prof. K. Limanowi. Poznań 1995, s. 93-100
• The soldier - type and its functions in Plautus' comedies. Symbolae Phil.Posn. X 1994, s. 109-119.
• Żołnierz samochwał. Menander - Plautus - Terencjusz - Fredro - Sienkiewicz. Filomata 416/93, s. 267-77.
• Nieśmiertelny motyw sobowtóra. Plautus - Szekspir - Bohomolec. Filomata 412/92.
• Lapsus latinus. Na ugorach. Dodatek kulturalny do Głosu Ziemi Szamotulskiej, 1991/ Nr 71.
• Comoedia immortalis, czyli o wpływie komedii Plauta na Molierowskiego Skąpca. Filomata 402/91.
• Łacina w "Trylogii" Sienkiewicza. Filomata 397/90, s. 189-205.
• Zakochany Starzec. Studium postaci w komediach Plauta i Fredry. Filomata 386/90, s. 152-160.
• Motyw przebierania się w komediach Plauta i Fredry. Filomata 385/88.
• Motyw podawania się za kogoś innego u Plauta i Fredry. Filomata 383/88.
• Komediowa żona. Studium postaci komicznej w utworach Plauta i Fredry. Filomata 381/87.
• Skąpiec. Studium postaci komicznej w utworach Plauta i Fredry. Filomata 380/87.
• Żołnierz Samochwał. Studium postaci komicznej w utworach Plauta i Fredry. Filomata 379/87.